غذای کمکی شیرخواران: ۲۳ تجربه طلایی از نی نی سایت
شروع غذای کمکی برای هر مادری یک مرحله مهم و پر از سوال است. چه غذایی مناسب است؟ چقدر باید به کودک داد؟ و هزاران سوال دیگر. در این پست، خلاصهای از تجربیات مادران در نی نی سایت را جمعآوری کردهایم تا به شما در این مسیر کمک کنیم.
این تجربیات، نکات و ترفندهایی هستند که مادران با تجربه در فرآیند غذادهی به نوزادان خود آموختهاند و اکنون با شما به اشتراک میگذارند:
- ✅
شروع با فرنی برنج:
بسیاری از مادران با فرنی برنج ساده و رقیق شروع کردهاند. - ✅
حساسیت به مواد غذایی:
حواستان به علائم حساسیت مانند بثورات پوستی یا مشکلات گوارشی باشد. - ✅
معرفی تک تک مواد:
هر ماده غذایی جدید را به تنهایی و با فاصله چند روز معرفی کنید. - ✅
صبوری و تکرار:
اگر کودک از غذایی خوشش نیامد، ناامید نشوید و بعداً دوباره امتحان کنید. - ✅
بهرهگیری از طعمدهندههای طبیعی:
برای خوشمزهتر شدن غذا از کمی دارچین یا هل استفاده کنید (با مشورت پزشک). - ✅
پرهیز از نمک و شکر:
تا یک سالگی به غذای کودک نمک و شکر اضافه نکنید. - ✅
توجه به بافت غذا:
بافت غذا را به تدریج غلیظتر کنید. - ✅
بهرهگیری از غذاهای خانگی:
غذاهای خانگی و تازه نسبت به غذاهای آماده ارجحیت دارند. - ✅
مخلوط کردن مواد:
بعد از اطمینان از عدم حساسیت، مواد غذایی را با هم مخلوط کنید. - ✅
بهرهگیری از سبزیجات بخارپز:
سبزیجات را بخارپز کنید تا ارزش غذایی آنها حفظ شود. - ✅
پوره میوهها:
پوره میوههایی مانند سیب و گلابی گزینه خوبی برای شروع هستند. - ✅
عدم اجبار به غذا خوردن:
کودک را مجبور به خوردن غذا نکنید. - ✅
تنوع در برنامه غذایی:
سعی کنید برنامه غذایی متنوعی داشته باشید. - ✅
بهرهگیری از صندلی غذا:
برای تشویق کودک به غذا خوردن از صندلی غذا استفاده کنید. - ✅
تمیز نگه داشتن محیط:
محیط غذاخوری را تمیز نگه دارید. - ✅
دادن غذا در زمان مناسب:
زمانی به کودک غذا بدهید که گرسنه باشد. - ✅
اهمیت آب:
بین وعدههای غذایی به کودک آب بدهید. - ✅
مشورت با پزشک:
در مورد برنامه غذایی کودک خود با پزشک مشورت کنید. - ✅
بهرهگیری از قاشق مناسب:
از قاشقهای کوچک و نرم برای غذا دادن استفاده کنید. - ✅
تشویق کودک:
کودک را برای غذا خوردن تشویق کنید. - ✅
پرهیز از حواسپرتی:
هنگام غذا دادن، حواس کودک را پرت نکنید. - ✅
غذا خوردن با کودک:
خودتان هم در کنار کودک غذا بخورید. - ✅
آماده سازی غذا با عشق:
با عشق و علاقه برای کودک خود غذا بپزید.
غذای کمکی شیرخواران: خلاصه 23 تجربه از نی نی سایت
1. شروع زودهنگام ممنوع!
بسیاری از مادران نی نی سایتی تاکید داشتند که شروع غذای کمکی قبل از 6 ماهگی (یا بر اساس نظر پزشک) نه تنها فایدهای ندارد، بلکه ممکن است باعث مشکلات گوارشی و آلرژی در نوزاد شود. بهترین زمان، زمانی است که نوزاد علائم آمادگی مانند نشستن با کمک، علاقه نشان دادن به غذا، و از بین رفتن رفلکس بیرون ریختن غذا با زبان را نشان دهد. اصرار به زود شروع کردن غذا، تنها باعث استرس مادر و نوزاد خواهد شد. اگر نوزاد علائم آمادگی را نشان نمی دهد، صبور باشید و با پزشک مشورت کنید. حتی با وجود علائم آمادگی، شروع غذای کمکی نباید با حجم زیاد و تنوع بالا باشد. هدف از غذای کمکی، آشنا کردن نوزاد با طعمها و بافتهای مختلف است، نه جایگزینی شیر.
2. با فرنی شروع کنید، اما نه فقط فرنی!
فرنی برنج یکی از اولین غذاهایی است که معمولاً برای شروع غذای کمکی توصیه میشود. اما بسیاری از مادران توصیه میکنند که تنوع را از همان ابتدا در نظر بگیرید. حریره بادام، پوره سیب زمینی شیرین، و پوره هویج نیز گزینههای خوبی برای شروع هستند. بهتر است هر غذا را به مدت 3 تا 5 روز به صورت جداگانه به نوزاد بدهید تا اگر آلرژی داشت، مشخص شود. از اضافه کردن نمک، شکر، یا عسل به غذای نوزاد خودداری کنید. میتوانید با اضافه کردن کمی شیر مادر یا شیر خشک، طعم غذا را برای نوزاد دلپذیرتر کنید. اگر نوزاد از خوردن یک غذا امتناع کرد، اصرار نکنید. چند روز بعد دوباره امتحان کنید. صبور باشید و اجازه دهید نوزاد با طعمها و بافتهای جدید آشنا شود.
3. تنوع، کلید موفقیت!
پس از معرفی چند غذای اولیه، به تدریج تنوع غذایی نوزاد را افزایش دهید. سبزیجات، میوهها، غلات، و پروتئینها را به رژیم غذایی او اضافه کنید. پوره کدو حلوایی، پوره نخود فرنگی، پوره آووکادو، و پوره موز از گزینههای مناسب هستند. گوشت چرخ کرده، مرغ پخته شده، و ماهی (بدون استخوان) را به صورت پوره یا ریش ریش شده به نوزاد بدهید. از ادویههای ملایم مانند زردچوبه، دارچین، و زیره برای طعم دادن به غذا استفاده کنید. از دادن غذاهای آماده و کنسروی به نوزاد خودداری کنید، زیرا حاوی مواد نگهدارنده و نمک زیاد هستند. همیشه غذا را در خانه و با مواد تازه تهیه کنید.
4. بافت غذا را به تدریج تغییر دهید.
در ابتدا، غذای نوزاد باید کاملاً پوره و یکدست باشد. به تدریج، بافت غذا را غلیظتر کنید و تکههای نرم و کوچک به آن اضافه کنید. این کار به نوزاد کمک میکند تا مهارتهای جویدن و بلعیدن را یاد بگیرد. میتوانید از غذاهای انگشتی (مانند تکههای نرم میوه یا سبزیجات پخته شده) برای تمرین جویدن استفاده کنید. همیشه هنگام غذا خوردن نوزاد، مراقب باشید تا دچار خفگی نشود. از دادن غذاهایی مانند انگور کامل، آجیل، و پاپ کورن به نوزاد خودداری کنید. بهترین راه، مشاهده واکنش نوزاد به بافتهای مختلف و تطبیق دادن غذا با تواناییهای او است.
5. به آلرژیها توجه کنید.
برخی از غذاها بیشتر احتمال ایجاد آلرژی در نوزادان را دارند. شیر گاو، تخم مرغ، بادام زمینی، گندم، سویا، و ماهی از جمله این غذاها هستند. هنگام معرفی این غذاها، احتیاط کنید و آنها را به صورت جداگانه و با فاصله زمانی چند روزه به نوزاد بدهید. اگر بعد از خوردن یک غذا، نوزاد علائمی مانند بثورات پوستی، کهیر، استفراغ، یا اسهال نشان داد، مصرف آن غذا را قطع کنید و با پزشک مشورت کنید. سابقه خانوادگی آلرژی نیز میتواند در احتمال بروز آلرژی در نوزاد نقش داشته باشد. در صورت وجود سابقه آلرژی در خانواده، با پزشک در مورد زمان و نحوه معرفی غذاهای آلرژی زا مشورت کنید. بهترین راه برای پیشگیری از آلرژی، معرفی تدریجی و محتاطانه غذاهای مختلف به نوزاد است.
6. آهن را فراموش نکنید!
بعد از 6 ماهگی، ذخیره آهن نوزاد کاهش مییابد و نیاز به دریافت آهن از طریق غذاهای کمکی دارد. گوشت قرمز، عدس، و سبزیجات برگ سبز تیره از منابع خوب آهن هستند. میتوانید از قطره آهن نیز برای تامین نیاز نوزاد به آهن استفاده کنید. اما ترجیحاً با غذاهای غنی از آهن همراه شود تا جذب بهتری داشته باشد. مصرف ویتامین C میتواند به جذب آهن کمک کند. بنابراین، میتوانید همراه با غذاهای حاوی آهن، کمی آب پرتقال طبیعی به نوزاد بدهید. کمبود آهن میتواند باعث کم خونی و تاخیر در رشد نوزاد شود. با پزشک در مورد میزان مناسب آهن مورد نیاز نوزاد خود مشورت کنید. تامین آهن کافی برای رشد و تکامل نوزاد بسیار مهم است.
7. به مقدار غذا اهمیت ندهید.
در ابتدای شروع غذای کمکی، نوزاد ممکن است فقط چند قاشق غذا بخورد. این طبیعی است و نباید نگران شوید. به تدریج، مقدار غذای نوزاد افزایش خواهد یافت. به زور به نوزاد غذا ندهید، زیرا این کار میتواند باعث ایجاد حس ناخوشایند نسبت به غذا شود. به علائم سیری نوزاد توجه کنید و وقتی که سیر شد، غذا دادن را متوقف کنید. مقدار غذای مورد نیاز هر نوزاد با نوزاد دیگر متفاوت است. بنابراین، نباید خود را با دیگران مقایسه کنید. مهم این است که نوزاد به طور کلی وزن گیری مناسبی داشته باشد. اگر نگران وزن گیری نوزاد خود هستید، با پزشک مشورت کنید.
8. شیر مادر یا شیر خشک، همچنان مهم است.
غذای کمکی نباید جایگزین شیر مادر یا شیر خشک شود. شیر مادر یا شیر خشک همچنان غذای اصلی نوزاد تا یک سالگی است. بعد از یک سالگی، میتوانید به تدریج شیر مادر یا شیر خشک را با شیر پاستوریزه جایگزین کنید. بهترین زمان برای دادن غذای کمکی، بین وعدههای شیر است. این کار باعث میشود که نوزاد گرسنه باشد و غذای کمکی را با اشتیاق بیشتری بخورد. به شیردهی یا دادن شیر خشک به نوزاد خود تا هر زمانی که خودتان و نوزادتان تمایل دارید، ادامه دهید.
9. صندلی غذا، یک سرمایه گذاری ارزشمند.
بهرهگیری از صندلی غذا به نوزاد کمک میکند تا در کنار خانواده غذا بخورد و احساس استقلال کند. صندلی غذا باید ایمن و راحت باشد و قابلیت تنظیم ارتفاع را داشته باشد. نشستن در صندلی غذا به نوزاد کمک میکند تا مهارتهای حرکتی خود را تقویت کند. صندلی غذا از ریخت و پاش غذا جلوگیری میکند و تمیز کردن را آسانتر میکند. میتوانید از صندلی غذا از حدود 6 ماهگی، یعنی زمانی که نوزاد میتواند با کمک بنشیند، استفاده کنید. هنگام انتخاب صندلی غذا، به ایمنی، راحتی، و قابلیت تمیز کردن آن توجه کنید. صندلی غذا میتواند تجربه غذا خوردن را برای نوزاد و والدین لذتبخشتر کند.
10. آب را فراموش نکنید!
بعد از شروع غذای کمکی، باید به نوزاد آب نیز بدهید. میتوانید از آب جوشیده سرد شده یا آب تصفیه شده استفاده کنید. به نوزاد در طول روز، مخصوصا بین وعدههای غذا، آب بدهید. از دادن آب میوه یا نوشیدنیهای شیرین به نوزاد خودداری کنید، زیرا حاوی قند زیاد هستند. آب، بهترین نوشیدنی برای نوزادان است. بهتر است از فنجانهای آموزشی یا نیدار برای دادن آب به نوزاد استفاده کنید.
11. بهداشت را رعایت کنید.
قبل از تهیه غذای نوزاد، دستهای خود را به خوبی بشویید. از ظروف تمیز و استریل شده برای تهیه و سرو غذا استفاده کنید. غذای نوزاد را در یخچال نگهداری کنید و حداکثر تا 24 ساعت بعد مصرف کنید. از گرم کردن مجدد غذای باقی مانده خودداری کنید. غذای نوزاد را در دمای مناسب به او بدهید. غذای خیلی گرم یا خیلی سرد میتواند باعث ناراحتی نوزاد شود. بهداشت، کلید سلامتی نوزاد است. با رعایت نکات بهداشتی، میتوانید از بروز بیماریهای ناشی از غذا در نوزاد جلوگیری کنید.
12. از قاشق نرم استفاده کنید.
قاشق نرم و کوچک برای غذا دادن به نوزاد مناسبتر است. قاشقهای فلزی ممکن است برای لثههای حساس نوزاد ناراحت کننده باشند. از قاشقی استفاده کنید که لبههای گرد و نرم داشته باشد. قاشقهای سیلیکونی نیز گزینه خوبی برای غذا دادن به نوزاد هستند. هنگام غذا دادن به نوزاد، قاشق را به آرامی وارد دهان او کنید. به نوزاد اجازه دهید خودش قاشق را بگیرد و غذا بخورد. این کار به او کمک میکند تا استقلال خود را افزایش دهد. انتخاب قاشق مناسب، میتواند تجربه غذا خوردن را برای نوزاد لذتبخشتر کند.
13. لباس مناسب بپوشانید.
هنگام غذا دادن به نوزاد، لباسهای راحت و قابل شستشو به او بپوشانید. بهرهگیری از پیشبند میتواند از کثیف شدن لباس نوزاد جلوگیری کند. میتوانید از پیشبندهای آستیندار نیز استفاده کنید تا آستینهای لباس نوزاد نیز تمیز بمانند. بعد از غذا خوردن، لباس نوزاد را عوض کنید و صورت و دستهای او را تمیز کنید. لباسهای تمیز و راحت، به نوزاد اجازه میدهند تا آزادانه غذا بخورد و بازی کند. انتخاب لباس مناسب، میتواند از کثیف شدن بیش از حد لباس نوزاد جلوگیری کند. بهتر است از لباسهایی با رنگ روشن استفاده کنید تا لکهها به راحتی دیده شوند و بتوانید آنها را تمیز کنید.
14. از بازی با غذا جلوگیری کنید.
اجازه ندهید نوزاد با غذا بازی کند. بازی با غذا میتواند باعث ایجاد عادتهای غذایی نامناسب در نوزاد شود. اگر نوزاد شروع به بازی با غذا کرد، غذا دادن را متوقف کنید و او را از صندلی غذا پایین بیاورید. به جای بازی با غذا، به نوزاد اسباببازیهای مناسب سنش بدهید تا با آنها بازی کند. هنگام غذا خوردن، تمرکز نوزاد را روی غذا نگه دارید. جلوگیری از بازی با غذا، به نوزاد کمک میکند تا ارزش غذا را درک کند و عادتهای غذایی سالمی داشته باشد. صبور باشید و به نوزاد آموزش دهید که غذا خوردن، یک فعالیت جدی است.
15. غذای خانگی بهتر است.
تا حد امکان، غذای نوزاد را در خانه و با مواد تازه تهیه کنید. غذاهای خانگی حاوی مواد مغذی بیشتری هستند و فاقد مواد نگهدارنده و افزودنیهای مضر هستند. میتوانید غذای نوزاد را به صورت عمده تهیه کنید و در فریزر نگهداری کنید. هنگام تهیه غذای نوزاد، از مواد اولیه با کیفیت استفاده کنید. از خرید غذاهای آماده و کنسروی خودداری کنید، زیرا حاوی نمک و شکر زیاد هستند. غذای خانگی، بهترین انتخاب برای سلامتی نوزاد است. با تهیه غذای خانگی، میتوانید از مواد تشکیل دهنده غذا مطمئن باشید و به نوزاد خود غذایی سالم و مغذی بدهید.
16. از غذاهای خیلی شیرین یا شور خودداری کنید.
از دادن غذاهای خیلی شیرین یا شور به نوزاد خودداری کنید. این غذاها میتوانند باعث ایجاد عادتهای غذایی نامناسب در نوزاد شوند و خطر ابتلا به بیماریهای مزمن را در بزرگسالی افزایش دهند. به جای شکر و نمک، از ادویههای ملایم و طبیعی برای طعم دادن به غذا استفاده کنید. میوهها، شیرینی طبیعی دارند و میتوانند جایگزین مناسبی برای شکر باشند. از دادن آبنبات، شکلات، و نوشابههای گازدار به نوزاد خودداری کنید. غذاهای سالم و کم نمک، بهترین انتخاب برای نوزاد هستند. با آموزش دادن عادات غذایی سالم به نوزاد، میتوانید به او کمک کنید تا در بزرگسالی نیز سالم بماند.
17. یبوست را جدی بگیرید.
یبوست یکی از مشکلات شایع در دوران غذای کمکی است. اگر نوزاد شما دچار یبوست شد، مقدار مایعات مصرفی او را افزایش دهید. میتوانید از آب آلو، آب سیب، یا آب گلابی برای رفع یبوست استفاده کنید. غذاهای حاوی فیبر مانند پوره آلو، پوره گلابی، و سبزیجات پخته شده به رفع یبوست کمک میکنند. ماساژ شکم نوزاد نیز میتواند به تحریک روده و رفع یبوست کمک کند. اگر یبوست نوزاد شدید بود، با پزشک مشورت کنید. جلوگیری از یبوست، به حفظ سلامت دستگاه گوارش نوزاد کمک میکند.
18. اسهال را کنترل کنید.
اسهال نیز یکی از مشکلات شایع در دوران غذای کمکی است. اگر نوزاد شما دچار اسهال شد، از دادن غذاهای چرب و شیرین به او خودداری کنید. مایعات زیادی به نوزاد بدهید تا از کم آبی بدن جلوگیری شود. غذاهای سبک و زود هضم مانند پوره سیب زمینی و موز برای نوزاد مبتلا به اسهال مناسب هستند. اگر اسهال نوزاد شدید بود، با پزشک مشورت کنید. کنترل اسهال، به جلوگیری از کم آبی بدن و حفظ سلامت نوزاد کمک میکند. بهداشت را به دقت رعایت کنید تا از انتقال عفونتهای گوارشی جلوگیری شود.
19. حساسیت به لاکتوز را در نظر بگیرید.
برخی از نوزادان به لاکتوز موجود در شیر حساسیت دارند. اگر نوزاد شما بعد از خوردن شیر گاو دچار علائمی مانند نفخ، اسهال، یا استفراغ شد، ممکن است به لاکتوز حساسیت داشته باشد. در این صورت، با پزشک مشورت کنید و از شیرهای بدون لاکتوز یا شیرهای گیاهی استفاده کنید. برخی از غذاهای کمکی نیز حاوی لاکتوز هستند. بنابراین، برچسب مواد غذایی را به دقت بررسی کنید. حساسیت به لاکتوز، میتواند باعث ناراحتی و مشکلات گوارشی در نوزاد شود. با تشخیص و درمان حساسیت به لاکتوز، میتوانید به بهبود سلامت و آرامش نوزاد خود کمک کنید. همیشه قبل از دادن هر نوع غذای جدید به نوزاد، با پزشک مشورت کنید.
20. با پزشک مشورت کنید.
قبل از شروع غذای کمکی و در طول این دوران، با پزشک مشورت کنید. پزشک میتواند به شما در مورد زمان مناسب شروع غذای کمکی، نوع غذاها، و مقدار غذای مورد نیاز نوزاد راهنمایی کند. پزشک میتواند مشکلات احتمالی مانند آلرژی و یبوست را تشخیص دهد و درمان کند. مشورت با پزشک، بهترین راه برای اطمینان از سلامت و تغذیه مناسب نوزاد است. هیچگاه توصیههای دیگران را بدون مشورت با پزشک برای نوزاد خود اجرا نکنید. پزشک، بهترین منبع اطلاعاتی برای تغذیه نوزاد شما است. سلامت نوزاد خود را در اولویت قرار دهید و همیشه از راهنماییهای پزشکی استفاده کنید.
21. صبر و حوصله داشته باشید.
شروع غذای کمکی، یک فرآیند تدریجی است و نیاز به صبر و حوصله دارد. ممکن است نوزاد شما در ابتدا از خوردن غذا امتناع کند یا فقط مقدار کمی غذا بخورد. ناامید نشوید و به تلاش خود ادامه دهید. به تدریج، نوزاد به طعمها و بافتهای جدید عادت خواهد کرد. سعی کنید غذا خوردن را برای نوزاد به یک تجربه لذتبخش تبدیل کنید. با لبخند و مهربانی به نوزاد غذا بدهید و او را تشویق کنید. صبر و حوصله شما، به نوزاد کمک میکند تا با آرامش و اطمینان خاطر غذا بخورد. از مقایسه نوزاد خود با دیگران خودداری کنید و به رشد و تکامل او بر اساس منحنی رشد خودش توجه کنید.
22. هرگز ناامید نشوید!
ممکن است روزهایی باشد که نوزاد شما اصلاً غذا نخورد. این طبیعی است و نباید نگران شوید. در این روزها، به نوزاد شیر بدهید و سعی کنید روز بعد دوباره غذا دادن را امتحان کنید. تغذیه نوزاد، یک ماراتن است، نه یک دوی سرعت. با پشتکار و صبر، میتوانید به نوزاد خود کمک کنید تا عادتهای غذایی سالمی داشته باشد. به تلاش خود ادامه دهید و مطمئن باشید که موفق خواهید شد.
23. از این دوران لذت ببرید!
شروع غذای کمکی، یک مرحله هیجان انگیز در زندگی نوزاد و والدین است. از این دوران لذت ببرید و از تماشای رشد و تکامل نوزاد خود لذت ببرید. غذا دادن به نوزاد، یک فرصت برای برقراری ارتباط عاطفی با او است. 
با لبخند و مهربانی به نوزاد غذا بدهید و او را در آغوش بگیرید. خاطرات این دوران را ثبت کنید و از تماشای آنها در آینده لذت ببرید. شروع غذای کمکی، یک سفر پر از شادی و ماجراجویی است. از این سفر لذت ببرید و لحظات شیرین آن را به خاطر بسپارید.
معمولا فرنی برنج برای شروع گزینه خوبیه، ولی تو تجربه من نوزادم بعد چند روز علاقه اش رو از دست داد. اضافه کردن کمی شیر مادر یا شیر خشک به پوره سیب زمینی و هویج مشکلش رو حل کرد.
خیلی وقت ها توی روزهای اول کودک فقط یه قاشق میخوره، اشکالی نداره. دفعه بعد بیشتر میخوره.
یه راه ساده برای بافت بهتر غذا: بعد از پختن سبزیجات، اونها رو با آب خودشون پوره کنین. قوام مناسب تری میده.
تا حالا دیدهاید بعضی بچهها با خوردن غذا حالشون خراب میشه؟ گاهی فقط یه ماده ساده مثل هویج مشکل سازه. بهتره قبل از مخلوط کردن مواد، هرکدوم رو جداگانه تست کنین.